Dầu mỏ là gì? Được hình thành như thế nào? Ở Đâu?

Photo of author

By PhamHuong

Dầu mỏ là một nguồn nhiên liệu thiên nhiên đóng vai trò quan trọng trong đời sống sinh hoạt và phát triển các hoạt động sản xuất kinh doanh. Vậy dầu mỏ là gì? Dầu mỏ được hình thành như thế nào? Dầu mở được khai thác ở đâu? Để tìm hiểu chi tiết các nội dung trên, mọi người hãy cùng Nào Tốt Nhất tham khảo bài viết dưới đây.

Dầu mỏ là gì?

Dầu mỏ hay còn được biết đến với tên gọi quen thuộc là dầu thô, đây là một loại nhiên liệu hóa thạch được hình thành từ trong tự nhiên, do vậy nó không thể tái sinh hay nói cách khác là con người không thể tạo ra dầu mỏ được.

Trước đây người ta quan niệm rằng dầu mỏ được tạo nên từ những tàn tích của các sinh vật biển cổ đại nằm sâu trong lòng đất, sau đó nó bị hóa thạch và chuyển hóa thành các chất giàu cacbon do chịu sự tác động của nhiệt độ và áp suất cao. Tuy nhiên về cơ bản thì dầu mỏ được tạo ra từ sự kết hợp của Hydrocacbon với lưu huỳnh, nito và một số hợp chất khác trong tự nhiên.

Đặc điểm của dầu mỏ

Dưới đây là một số đặc điểm chính của dầu mỏ mà mọi người có thể tham khảo:

+ Tính chất: Là chất lỏng, sánh, không quá đậm đặc nhưng cũng không lỏng như nước, nổi trên mặt nước và không hòa tan trong nước

+ Màu sắc: Có màu đen vàng hay nâu đen

+ Mùi: Dầu mỏ có mùi hăng nhẹ, tuy nhiên cũng có một số loại dầu mỏ có mùi thơm do hàm lượng Hydrocacbon thơm – Aren có trong nó cao

+ Được hình thành từ sâu trong lòng đất

Thành phần của dầu mỏ

Dầu mỏ là chất được tạo nên từ hợp chất Nito, lưu huỳnh, các chất vô cơ, Hydrocacbon, trong đó bao gồm các nhóm Hydrocacbon sau đây:

+ Nhóm ankan từ C1 đến C50

+ Nhóm Aren bao gồm: Benzen, Xilen, Toluen, Naphtalen,…

+ Nhóm xicloankan bao gồm: Xiclopentan, Xiclohexan,…

Phân loại dầu mỏ

Tùy theo vị trí địa lý khai thác dầu mỏ, hàm lượng lưu huỳnh có trong dầu và tỉ trọng API của dầu mỏ mà người ta chia nó thành nhiều loại khác nhau. Dưới đây là các loại dầu thô hiện đang được khai thác:

phan-loai-dau-mo
Các loại dầu mỏ

+ Dầu thô Brent – Brent Crude: Được khai thác chủ yếu từ các mỏ thuộc khu vực Biển Bắc – khu vực nằm giữa Na Uy và Vương quốc Anh. Các mỏ dầu này cung cấp cho các nước châu Âu

+ Dầu thô WTI – West Texas Intermediate: Được khai thác từ các bãi dầu ở Texas, Louisiana và Bắc Dakota tại Mỹ. Các mỏ dầu này cung cấp cho khu vực Bắc Mỹ

+ Dầu thô OPEC: Dầu thô của Tổ chức các nước Xuất khẩu Dầu mỏ trên thế giới

+ Dầu thô Dubai: Được khai thác tại Dubai và chủ yếu cung cấp cho các nước châu Á

+ Dầu thô Tapis: Là cơ sở tham chiếu cho các dầu mỏ nhẹ của Viễn Đông

+ Dầu thô Minas: Được khai thác tại Indonesia và là cơ sở tham chiếu cho các dầu mỏ nặng ở Viễn Đông

+ Dầu thô OPEC: Quyết định giá xăng dầu trung bình của 12 quốc gia như: Qatar, Nigeria, Algeria, Angola, Venezuela, Ecuador, Libya,…

Dầu mỏ được sử dụng để là gì?

Dầu mỏ là một loại nhiên liệu thiên nhiên rất cần thiết trong đời sống sinh hoạt, sản xuất kinh doanh của người dân trên toàn thế giới. Dưới đây là một số sản phẩm được tạo nên từ dầu thô:

+ Xăng, dầu Diesel, dầu nhiên liệu

+ Nhiên liệu để vận hành máy móc sản xuất, vận hành động cơ xe cộ

+ Sản xuất điện

+ Chất nhựa dẻo

+ Nguyên liệu cho các quá trình sản xuất hóa học: phân bón, thuốc trừ sâu,…

Với những công dụng như trên, dầu mỏ được ví như một loại “vàng đen” của thế giới. Tuy nhiên thực trạng khai thác dầu mỏ quá mức như hiện nay đã làm cho các mỏ dầu tự nhiên trên thế giới dần cạn kiệt, tác động đến quy luật cung – cầu trên thị trường và gây nên những biến động về giá cả.

Dầu mỏ được hình thành như thế nào?

Theo lịch sử, có ba lý thuyết lý giải cho sự hình thành dầu mỏ trong tự nhiên, đó là: Thuyết sinh vật học, thuyết vô cơ, thuyết hạt nhân. Nhưng nhìn chung ba thuyết cơ bản này cũng đều đi đến một kết luận là dầu mỏ được hình thành từ hợp chất hydrocacbon và một số nguyên tố khác nằm sâu trong lòng đất.

Quá trình hình thành dầu mỏ được hiểu đơn giản như sau:

Các sinh vật biển cổ đại như tảo biển sau khi chết đi, xác của chúng sẽ chìm dưới đáy biển và bắt đầu phân hủy. Trong một môi trường không có Oxy như lòng đất, các tàn tích này bị phân rã thành những hợp chất giàu carbon và trộn lẫn với các trầm tích biển còn sót lại tạo nên các lớp đá gốc.

nguon-goc-hinh-thanh-dau-mo
Quá trình hình thành dầu mỏ trong tự nhiên

Dưới sự tác động của nhiệt độ cao và áp suất cao, đá gốc bị nóng lên và hóa lỏng, từ đó tạo nên dầu thô và khí tự nhiên. Dầu và khí tự nhiên được chứa trong các lớp đá không thấm nước xung quanh tạo thành các mỏ dầu mà ngày nay người ta đã và đang khai thác.

Khai thác dầu thô ở đâu?

Dầu thô được hình thành trong tự nhiên và được chứa trong các mỏ dầu nằm sâu trong lòng đất. Do đó các nhà địa chất sẽ tìm đến đây, xác định dòng chảy của dầu và tiến hành khai thác bằng những máy móc, thiết bị hiện đại.

Tại Việt Nam, hoạt động khai thác dầu mỏ đã và đang diễn ra tại 6 mỏ lớn nằm ngay thềm lục địa phía nam, đó là các mỏ Bạch Hổ, Rạng Đông, Hồng Ngọc, PM3, Đại Hùng, Rồng. Bên cạnh đó, trong những năm gần đây, các nhà nghiên cứu địa chất cũng khám phá được thêm rất nhiều mỏ dầu lộ thiên và đang tiến hành khai thác, nhờ đó sản lượng dầu khai thác hằng năm cũng có dấu hiệu tăng lên.

Quy trình khai thác dầu thô

Bước 1: Tìm kiếm mỏ dầu trong lòng đất:

Các nhà địa chất sẽ sử dụng các thiết bị đo trọng lực hoặc các thiết bị đo từ trường để tìm kiếm các mỏ dầu và tìm kiếm dòng chảy của dầu. Tuy nhiên phương pháp này không được nhiều công ty khai thác dầu mỏ sử dụng, thay vào đó họ sẽ sử dụng công nghệ địa chấn.

Phương pháp này có nghĩa là họ sẽ tạo ra các sóng địa chấn đi xuyên qua lòng đất và nhận lại thông tin sóng phản hồi. Thông qua quá trình dịch mã, người ta sẽ biết được vị trí của các mỏ dầu nằm ở đâu.

Bước 2: Khai thác mỏ dầu:

Khi đã nắm được tọa độ của các mỏ dầu trong lòng đất, người ta sẽ đưa các thiết bị khoan xuống để khoan đến điểm chứa dầu, hình thành nên các lỗ khoan hay còn gọi là giếng dầu để dầu chảy lên theo các ống dẫn. Khi khoan trúng lớp dầu, dưới áp suất cao của khí thì dầu sẽ tự động phun lên theo đường ống.

Khi lượng dầu trong mỏ đã dần vơi đi thì áp suất khí cũng giảm dần, lúc này dầu không thể tự động phun lên nữa mà người ta phải phun hơi nước áp suất cao để đẩy dầu lên hoặc đơn giản hơn là sử dụng máy bơm để hút dầu.

Bước 3: Chưng cất và tạo ra thành phẩm:

Sau khi khai thác xong, dầu được đưa vào các tháp chưng cất, trên tháp được bắt các ống dẫn sản phẩm và bắt đầu tinh chế. Tùy theo điều kiện nhiệt độ chưng cất mà sản phẩm tạo thành cũng khác nhau. Chẳng hạn như:

cac-san-pham-duoc-chung-cat-tu-dau-mo
Các sản phẩm được chưng cất từ dầu mỏ

+ 40-70°C : Xăng ête

+ 60-100°C: Xăng nhẹ

+ 100-150°C: Xăng nặng

+ 250-350°C: Dầu Diesel

+ 120-150°C: Dầu hỏa nhẹ

+ 150-300°C: Dầu hỏa

+ Trên 300°C: Dầu bôi trơn

Sản lượng khai thác dầu mỏ tại Việt Nam

Việt Nam là một trong những quốc gia có lịch sử khai thác dầu khí lâu đời trên thế giới với rất nhiều mỏ dầu có thể tích rất “khủng”. Chính vì vậy mà sản lượng dầu khai thác được trong suốt những năm qua luôn được duy trì ổn định và chưa xảy ra tình trạng thiếu hụt dầu.

Tính đến thời điểm hiện tại, tổng sản lượng dầu mỏ khai thác được tại Việt Nam từ trước đến nay lên đến 485 triệu m3 và sản lượng khí khai thác được lên đến 213 tỷ m3. Đây là những con số không hề nhỏ.

Tuy nhiên trong những năm gần đây, các mỏ dầu đang được khai thác dần trở nên cạn kiệt, việc tìm kiếm các mỏ dầu mới được đẩy mạnh liên tục nhưng không mang lại kết quả như mong muốn. Chính vì vậy, giải pháp được lựa chọn là lấy khí để bù đắp vào sản lượng dầu bị suy giảm nhưng cũng không mấy khả quan.

Theo các chuyên gia, trước tình hình sản lượng khai thác dầu bị sụt giảm như hiện nay, việc cần làm là tìm kiếm, thăm do và khai thác tất cả các mỏ, kể cả là các mỏ nhỏ hay mỏ cận biên với mong muốn làm chậm tiến độ suy giảm dầu thô, ngăn chặn tình trạng thiếu hụt dầu.

Trên đây là tất cả các thông tin liên quan đến dầu mỏ, sự hình thành dầu mỏ, địa điểm khai thác dầu mỏ mà chúng tôi đã tổng hợp và phân tích dựa trên Internet. Hi vọng những thông tin mà chúng tôi cung cấp sẽ giúp mọi người hiểu rõ hơn về dầu mỏ cũng như nắm được quy trình hình thành và khai thác dầu mỏ hiện nay.